Chở quá tải, bơm lốp không đúng tiêu chuẩn và đánh lái gấp là những nguyên nhân khiến xe gầm cao hay lật.
SUV ngày nay thay thế sedan trở thành dòng xe phổ biến trên toàn thế giới. Thế mạnh của loại xe này là rộng rãi, cao ráo, tầm nhìn rộng thoáng, có khả năng chuyên chở nhiều người và hành lý và đi nhiều loại địa hình. Tuy nhiên đi cùng trọng tâm cao là nguy cơ lật khi chạy nhanh đánh lái gấp cũng tăng lên. Hai yếu tố ảnh hưởng nhiều tới khả năng lật xe là trọng lượng chuyên chở và chiều cao xe.
Chiếc SUV càng cao càng tăng nguy cơ lật vì xe cao kéo theo trọng tâm cách xa mặt đất. Chở nặng không chỉ tăng khả năng lật mà còn tăng áp lực lên hệ thống phanh và có thể gây nổ lốp nếu các lốp không bơm đúng và đủ. Các hãng xe từng bước cải thiện việc này bằng cách đưa ra dòng xe crossover lai giữa SUV và sedan cũng như tích hợp nhiều công nghệ mới nhằm mang tới trạng thái cân bằng tốt nhất khi xe di chuyển.
Crossover có không gian rộng rãi như SUV nhưng trọng tâm và vận hành lại như sedan, do đó giảm nguy cơ lật. Hầu hết những xe gầm cao cỡ nhỏ và trung hiện nay đều dùng thiết kế crossover, dạng thân unibody (khung liền thân) chứ không phải kiểu thân body on frame (thân trên khung) của SUV truyền thống.
Công nghệ điện tử là biện pháp hiệu quả để can thiệp vào rủi ro lật xe. Công nghệ quen thuộc nhất hiện nay là kiểm soát ổn định thân xe chống tai nạn vì lật xe hay nổ lốp. Mỗi hãng có cách gọi khác nhau cho hệ thống này, của GM là StabiliTrak, ESP của Mercedes, AdvanceTrac của Ford hay VSC của Toyota.
Tên gọi khác nhau nhưng cách thức hoạt động tương tự nhau, dựa trên các cảm biến để nhận biết độ cân bằng thân xe, từ đó tác động để ngắt động cơ, phanh từng bánh xe giúp tài xế lấy lại kiểm soát, giữ xe đi đúng hướng, tránh những tai nạn đáng tiếc vì thường khi xe mất cân bằng đi cùng tình huống nguy hiểm.
Luật pháp cũng đóng góp giúp người sử dụng biết giới hạn của chiếc SUV. Tháng 9/2004, cục An toàn giao thông đường bộ Mỹ (NHTSA) yêu cầu dán thông số lốp lên cánh cửa để biết trọng lượng tối đa của người và hàng hóa mà xe có thể chở. Nếu không có thông tin này, người dùng không biết giới hạn và chất nhiều đồ lên xe, tăng nguy cơ lật.
Consumer Reports cảnh báo có xe SUV không có nghĩa bạn có thể chở nhiều hàng hóa hơn thông thường. Chẳng hạn Lexus RX có khả năng chở khoảng 413 kg, tức bằng khoảng 5 người nặng trung bình mỗi người 82 kg.
Một yếu tố khác quan trọng không kém ảnh hưởng tới khả năng cân bằng của xe là bơm lốp. Tài xế phải bơm lốp theo chỉ số dán trên cánh cửa hoặc trong sách hướng dẫn đi kèm xe, chứ không phải theo những gì ghi trên thành lốp. Áp suất lốp sẽ tăng lên khi xe chạy lâu và lốp ấm lên. Lốp non nóng lên nhanh hơn và nguy hiểm hơn. Tài xế có thể kiểm tra bằng cách mua dụng cụ đo áp suất lốp hoặc nhiều xe có sẵn hệ thống kiểm soát áp suất lốp.
Để áp suất lốp phù hợp thì bề mặt lốp cũng phải đạt chất lượng. Kiểm tra bề mặt lốp bằng mắt thường xem độ sâu của rãnh, độ mòn bề mặt cũng như độ mòn có đều hay không. Lưu ý nên đảo lốp theo đúng thời hạn khuyến cáo của nhà sản xuất.
 |
|
Trọng tâm cao khiến SUV dễ lật.
|
Cuối cùng, dù xe mới hay cũ, công nghệ nhiều hay ít thì vấn đề an toàn đầu tiên vẫn phụ thuộc vào cách lái xe. Khi đang vào cua, bất ngờ có xe phía trước, tài xế đánh lái tránh rồi lại đánh lái gấp về đúng làn rất có thể kéo theo nguy cơ lật vì trọng tâm cao, lực ly tâm văng liên tục từ bên này qua bên khác.
Tài xế học cách chạy không bám đuôi ở tốc độ cao, có tín hiệu đầy đủ và chú ý luôn quan sát thật rộng phía trước. Nên nhớ có dẫn động 4 bánh không đảm bảo cho khả năng cân bằng, không lật. Nếu phanh gấp cùng đánh lái gấp, trọng tâm cao, lực ly tâm lớn sẽ lấn át dẫn động 4 bánh.
Trước khi bắt đầu chuyến đi với những chiếc SUV, hãy chắc chắn không chở người và hành lý quá tải trọng, kiểm tra áp suất và bề mặt lốp. Khi mua xe hãy cân nhắc thêm chi phí cho những công nghệ ổn định cân bằng thân xe. Sau tất cả, quan trọng nhất là luôn lái xe an toàn.